Een intellectuele, filosofische, rock-‘n-roll opera. Als de castleden van Furiosa: A Mad Max Saga vroegen waar ze nu eigenlijk mee bezig waren, kregen ze die omschrijving van regisseur George Miller, bleek tijdens een persconferentie in Cannes. In elk ander geval klinkt dat absurd, ietwat pretentieus. In het geval van Furiosa? Treffend en verdiend. En dat is een enorme prestatie.
Mad Max is al sinds de jaren tachtig de meest originele actiefranchise ter wereld. Miller mijnde de atoomangst van de Koude Oorlog, en versmolt het tot een post-apocalyptische, perverse wereld. De atoombom is gevallen, nu behoort de aarde toe aan gemuteerde, lederen weirdo’s die auto’s aanbidden en tepelklemmen dragen. In drie films, tot 1985, volgden we ruige hunk Mel Gibson als ‘Mad’ Max Rockatansky. Hij reisde eenzaam door een dorre wereld, en wreekte de dood van zijn familie op de viespeuken van het woestijnland.
Negen jaar geleden was er eindelijk een vierde deel, Mel Gibson werd vervangen door dé nieuwe ruige hunk: Tom Hardy. En Mad Max: Fury Road werd de beste film in de serie, zelfs de beste actiefilm van de 21ste eeuw. In de film redden Mad Max en legerbaas Furiosa (Charlize Theron) vijf vrouwen van een leven als baar-slaaf in het harem van religieuze dictator Immortan Joe. Een twee uur lange auto-achtervolging, met geweldige stunts: brandende motoren die over exploderende auto’s springen. Enerverend tot het einde.
Lees ookDe nieuwe ‘Mad Max’ lijkt de perfecte film voor deze tijdMiller had 15 jaar aan het scenario gewerkt. Elk object en elk personage – ook die gebocheld rondstrompelden op de achtergrond – kreeg een gedetailleerd achtergrondverhaal. Miller was vooral dol op Furiosa. Haar verhaal fascineerde hem zo dat er een geheel scenario uit ontstond, nog voordat Fury Road gefilmd werd. Dat is Furiosa: A Mad Max Story.
De films vormen nu een tweeluik. Maar ze zijn heel verschillend. Fury Road was één groot krachtsvertoon, zich afspelend tijdens een paar dagen. Furiosa is groter in elk opzicht: een Shakespeareaans wraakverhaal dat veertien jaar bestrijkt.
Geen ondertitels nodig
Het begint als Furiosa door bandieten wordt gekidnapt uit ‘de Groene Plaats’, een plek van overvloed in de woestenij – een Tuin van Eden met windmolens. Ze belandt in de handen van Dementus (Chris Hemsworth), een knettergekke roversbaas, die haar moeder vermoordt. Dementus verpatst haar aan dictator Immortan Joe. En in zijn leger werkt ze zich op, terwijl ze wraak plant. Ondertussen wordt de geopolitiek van het woestijnland uitgediept; zoals de afhankelijkheidsrelatie tussen de kogelproducent Bullet Farm, de olieraffinaderij Gas Town, en het waterrijke Citadel.
Zoals bij elke Mad Max-film is de uitdaging: geloof je een verhaal dat zó cartoonesk is? Vaak wel. Deels omdat het adembenemend is vormgegeven. De jonge Furiosa gloeit in felle kleuren: het leven walmt van haar af. De actie is beeldschoon gechoreografeerd, met weinig computereffecten, altijd verrassend, vaak hilarisch. En hoofdrolspeler Anya Taylor-Joy betovert als Furiosa, terwijl ze amper praat. (Miller: „Ik maak films die geen ondertitels nodig hebben in Japan.”)
Maar je gelooft het vooral omdat de wereld zó goed is uitgedacht. Als er één motorrijder wordt doodgeschoten, springt de ander van zijn motor, verwisselt razendsnel de tank en snijdt de brandstofbuis door. Dit is protocol, zie je als kijker, dit is ingesleten, dit is op koste van falen en sterven geleerd. De wereld leeft door buiten het scherm.
In dat soort momenten is Furiosa briljant. Een perfecte parodie op onze wereld: geobsedeerd door olie en macht – nog altijd bang voor straling. Het prikt als jodium in een open wond.
Op andere momenten vervalt Furiosa wél in een karikatuur. Veel van die momenten komen door de casting van acteur Chris Hemsworth. Hij is een filmster, vooral bekend als knappe, charmante god Thor in superheldenfilms. Maar deze rol vergt een ander talent. Hij moet spelen met een dubbele bodem; zijn bespottelijke personage Dementus uiterst serieus nemen, en tegelijkertijd wéten wat hem grappig maakt en dat accentueren. Het is een acteerstijl die de andere castleden beheersen. Zelfs de broers genaamd Scrotus en Rictus Erectus geloof je. Hemsworth wordt een typetje. Het is bijna knap: hij kan naast een man staan die tijdens het praten en passant over zijn tepels wrijft, en nóg de minst geloofwaardige acteur in de scène zijn. Het helpt ook niet dat hij in de film een rode cape krijgt, gekleurd met bloed, een knipoog naar Hemsworths voormalige superheldenbestaan. Best grappig, maar het breekt de betovering.
Er zijn ook andere kleine problemen met Furiosa. De film is zeker twintig minuten te lang en de plot voelt overvol. De felle kleuren, de trommelmuziek, de bombastische actie, de uitvergrote personages… het is één grote geseling van je zintuigen. Na twee uur tik je af en zweef je weg. Daarnaast: de beste scènes in Furiosa hadden ook in voorganger Fury Road kunnen zitten. Wat de films delen is briljant. Wat Furiosa toevoegt is wisselend.
Het blijft een steengoede film. Duizendmaal creatiever dan de cholesterolrijke drab die Hollywood je gebruikelijk door de aderen pompt. Maar het is op het randje. Als Miller nóg een van de vele Mad Max-verhalen wil vertellen die hij naar eigen zeggen in de koker heeft, zal hij moeten innoveren. Weg van Furiosa en Fury Road – die wereld is af.
Een versie vandit artikelverscheen ook inde krantvan 22 mei 2024.
